Het nut van programmeren en game design

Bij maX Music zijn we fan van gamen.

In de eerste plaats omdat het een uitingsvorm van creativiteit is en een hele hoge aantrekkingskracht heeft op kinderen en jongeren.
Maar er schuilt nog meer in gamen.

Gamen heeft een positieve invloed op de oog-handcoördinatie, ruimtelijk inzicht en het reactievermogen.
Daarnaast leert gamen je om strategieën uit te denken, problemen op te lossen en stimuleert het jouw fantasie en creativiteit.

Ook op sociaal gebied zijn er positieve effecten aan te wijzen, zoals het stimuleren van samenwerken.

Niet alleen de gamecultuur en het gamen zelf zijn interessant voor (cultuur)onderwijs. Ook de techniek achter het ontwikkelen en ontwerpen van de games is een wereld op zich; de wereld van het programmeren.

Wat is programmeren?

Programmeren is een verzameling van een aantal acties, een soort stappenplan waarmee je een computer of apparaat de dingen kunt laten doen die jij wilt.
Je geeft de computer bepaalde instructies/opdrachten door middel van een code, een computertaal.
Met deze code maak je software, bouw je een website en apps, laat je een robot bewegen, en een game functioneren.

Van programmeren naar game design

Game design is de creatie van het idee /concept van het spel, de spelregels en de manier waarop het spel werkt.
Onder grafisch design valt alles wat wordt getekend; de animaties, de werelden en achtergronden. Daarmee creëer je dus het visuele beeld, en bepaal je hoe de game er uit komt te zien.

Degene die het spel ontwerpt, wordt de “Game Developer” of ontwikkelaar genoemd. Hij of zij ontwikkelt, bouwt, beheert en test nieuwe of bestaande games. De ontwikkelaar is de persoon die de code schrijft die er voor zorgt dat de game goed functioneert.

Een ander serieus beroep is de “Game Tester”, want de developers hebben niet de tijd om telkens hun eigen spelletje te spelen. Game testers moeten goed bijhouden hoe ze het spel beleven, maar ook of ze bugs (foutjes) vinden en zo ja, wanneer deze dan optreden.

Design document als start

Een game bestaat uit vele assets: dit zijn de grafische en muzikale elementen, inclusief 3D modellen, animaties, geluidseffecten, muziek, en stukjes code.
Dit alles wordt van te voren bedacht en uitgewerkt in een 'design document', in officiële termen 'functioneel ontwerp'. Dit is een document dat de ontwerper opstelt, waarin alles wat het spel moet omvatten staat beschreven. Soms noemt men dit ook de 'design bijbel'.
Het design document omschrijft het soort spel, de personages en bevat ook artwork en referenties aan muziek. Het document geeft het concept van het spel weer en dit is belangrijk zodat het hele ontwikkelingsteam precies begrijpt wat er moet gebeuren en er een gemeenschappelijk referentiepunt is.

Maar een game is nog niet klaar als het mooi is ontworpen. Het 'poppetje' moet ook kunnen worden aangestuurd, het moet kunnen lopen, rennen, springen, vliegen, glijden, rollen of wat je ook kiest. Er is vaak ook interactie. Of het in jouw spel nu gaat om vechten tegen een draak, een tennisbal weg slaan of een bonuspunt vangen, het is een complexe samenhang en het moet één geheel worden.

Het is leerzaam en leuk voor kinderen en jongeren om het hele proces te doorlopen van zélf een game bedenken, ontwikkelen en die vervolgens zelf spelen.

Wat leer je van een eigen game maken?

Er valt veel te leren van de techniek achter computer games, en het uitgebreide ontwikkelproces:

• Programmeren stimuleert creatief denken. Je bedenkt oplossingen voor problemen. Daarnaast creëer je een wereld en/of karakters waarbij er onbegrensde mogelijkheden zijn, je stimuleert de fantasie. Ook zien de leerlingen direct resultaat van hun acties en dat is voor sommigen een dream come true.  
• Ook oefen je tijdens programmeren het systematisch en logisch denkvermogen. Je geeft jouw apparaat logische opdrachten. Je werkt stap voor stap, waarbij je gestructureerd moet zijn, moet analyseren en je acties logisch moet beredeneren. Wanneer je kinderen leert met 'programmeer- logica' te denken, zullen ze dit ook op andere terreinen gaan toepassen. Het is dus een echte investering.

21 eeuwse vaardigheden

Ook voor de toekomst van ons onderwijs en onze maatschappij is leren programmeren belangrijk, misschien zelfs wel noodzakelijk.
Het onderwijs zal zich moeten richten op het aanleren van de zogenaamde '21e eeuw skills'.
Dit zijn vaardigheden als creatief denken, probleem oplossen, computational thinking, informatievaardigheden, ICT-basisvaardigheden, mediawijsheid, communiceren, samenwerken, sociale & culturele vaardigheden, zelfregulering en kritisch denken. 

We bevinden ons in een digitaal tijdperk; technologie, automatisering, internet en digitale middelen bepalen een groot deel van ons leven, onze cultuur en onze manier van werken. Het is zeker voor jonge mensen in onze samenleving noodzakelijk om hiermee om te leren gaan.

Lees ook onze blog over 21 eeuwse vaardigheden.

Beroepen van de toekomst
Vanwege deze snel groeiende (technische) ontwikkelingen zijn er in de toekomst steeds meer programmeurs nodig. Als we nú onze kinderen en jongeren niet opleiden, komt er straks een tekort. Dat geldt niet alleen voor de beroepen die we nu al kennen, maar ook voor beroepen die nu nog niet bestaan.

En zélfs voor beroepen die niet direct iets met computers te maken hebben. Want omdat onze middelen steeds meer digitaal worden, zal bijna alles wat je gebruikt een computer bevatten, denk maar aan het digibord op school.
En net zo als met een 'gewone' taal geldt ook voor een computertaal: hoe jonger je begint, hoe makkelijker het is om het te leren.

Ook benieuwd hoe je de '21e eeuw skills' kunt aanleren bij kinderen en jongeren? Neem dan gerust even een kijken bij onze mediawijsheid workshops. Naast Game Design Lab verzorgen wij bijvoorbeeld ook workshops Nepnieuws en Vloggen.

Lees ook onze blog over mediawijsheid in het onderwijs.

---

Hoe maak je een game?

Om een game te kunnen maken, moet je dus leren programmeren. Je hebt vast wel eens gehoord van HTML of Java. Dit zijn programmeertalen en er bestaan er nog veel meer. 
Een programmeertaal aanleren is niet eenvoudig.
Bij maX Music hebben wij voor jou op school de oplossing. In de workshop Game Design Lab programmeren leerlingen hun eigen game met de eenvoudige programmeertaal Scratch.

Scratch is ingewikkeld gezegd een 'game engine'.
Een game engine is een platform waar je spellen in kunt bouwen. Zo'n platform bevat hulpmiddelen waarmee het gemakkelijker wordt een game te programmeren. Er zijn tal van game engines en software pakketten om een game te maken.

Scratch is echter speciaal gemaakt voor kinderen, tussen de 8 en 16 jaar, en er is zelfs een versie voor jongere kinderen. Perfect voor jouw leerlingen dus. Het programma bevat verschillende mogelijkheden zoals het maken van animaties en verhalen. Het is mogelijk om een achtervolgingsspel te maken, een avonturen spel, een klikspel of een pong spel, etc. Het resultaat is online deelbaar met anderen, #share, #share, #share!

Een game maken met Scratch

Bij maX Music hebben er goed over na gedacht met welke programmeertaal of game engine we jullie leerlingen willen leren programmeren. We hebben een goed overwogen besluit gemaakt om met Scratch te werken. Ten eerste omdat het een laagdrempelige manier is om te leren programmeren, het is een 'instap-programma'.
Om dit te gebruiken heb je geen voorkennis nodig van programmeren. Je hoeft geen codes in te typen maar kunt visueel blokjes bouwen/stapelen.

Toch geeft Scratch veel mogelijkheden en opties. En als je eenmaal het concept begrijpt van het combineren van codes en het geven van commando's aan je computer, is dat een mooie opstap om eventueel een volgende programmeertaal te gaan leren.
Daarnaast is het gratis om te gebruiken en hoef je niets te downloaden, het werkt gewoon in de browser, dat vonden we wel lekker makkelijk voor jullie. Tenslotte is het kindvriendelijk en veilig. Dat geeft een goed gevoel, toch?

Game Design Lab met maX Music

Wellicht ken je Scratch al wel. Op de website vind je ook handleidingen en tal van leuke voorbeelden voor projecten. Toch kun je zonder enige programmeerkennis niet zelf zomaar een workshop geven. De uitleg op de website is summier en de workshop gaat meer de diepte in.
De grootste meerwaarde van een workshop 'Game Design Lab' is dat de enthousiaste workshopleider ervaring heeft met het maken van games en ict. Hij beschikt over vakkundigheid en door zijn praktijkervaring koppelt hij de theorie terug naar hoe het in de praktijk werkt. Hierdoor gaat alles echt leven.
Dit alles gaat uiteraard wel op een laagdrempelige manier. De workshopleider heeft ervaring met groepen kinderen en jongeren en met het uitleggen van deze complexe materie. Deze persoonlijke benadering en interactie is heel waardevol, je kunt vragen stellen aan de workshopleider en krijgt ook gelijk antwoord.

Inhoud Game Design Lab workshop

De workshop Game Design Lab leent zich goed als workshop maar zeker ook als project, afhankelijk van jouw wensen, beschikbare tijd en budget.
Een uitgebreider project bestaat uit 3 fasen.

• Fase 1: In development teams werken de deelnemers aan een design document met daarin inspiratiebronnen, verhaal, karakters, sfeer en uitstraling en mogelijke besturing. Vervolgens gaan de jongeren aan de slag met het maken van assets. Deze karakters en achtergronden worden getekend, geknutseld, gekleid en vervolgens gedigitaliseerd.
• Fase 2: Met de laagdrempelige programmeertaal Scratch wekken de deelnemers de assets tot leven. Na uitgebreid testen en spelen presenteren de teams hun spellen aan elkaar.
• Fase 3: Met Makey Makey's bouwen de deelnemers game controllers waarmee ze hun eigen games daadwerkelijk kunnen besturen.

De Game Design Workshop is ook als online les met video's verkrijgbaar, handig voor thuisonderwijs bijvoorbeeld tijdens de corona crisis.