Wat is echt en wat is nep?
YouTube, social media, gamen; kinderen en jongeren brengen veel tijd door voor schermpjes. De echte en de virtuele wereld beginnen zich steeds meer te vermengen.
Als leerkracht zoek je wellicht naar manieren om hier in de klas goed mee om te gaan.
Hoe verhoudt de virtual reality zich tot de werkelijkheid?
Wat is echt en wat is nep, en hoe verwerken we dat in het onderwijs?
Hier komt mediawijsheid om de hoek kijken, maar wat is dat nou precies?
Mediawijsheid betekenis
Mediawijsheid is het vermogen om kritisch en bewust om te gaan met informatie, foto's en video die via media worden verspreid. Het omvat het analyseren en beoordelen van informatie, bepalen wat betrouwbaar is, én het omgaan met digitale technologieën op verantwoorde wijze.
Mediawijsheid is dus wel een ding in de huidige digitale samenleving. Het helpt je om geïnformeerde beslissingen te nemen en je beschermt tegen onjuiste informatie en online gevaren.
Sohee, dat klinkt belangrijk!?
We gaan er wat dieper op in.
Waarom is mediawijsheid belangrijk?
Mediawijsheid is belangrijk om verschillende redenen:
- Kritisch denken. Door mediawijs te zijn, leer je hoe je informatie kritisch kunt analyseren en beoordelen. Zo word je beter in staat om feit van fictie te onderscheiden en objectieve informatie te waarderen.
- Mediawijsheid bevordert verantwoord gebruik en beoordelen van informatie. Je voorkomt hiermee dat je slachtoffer wordt van misinformatie of zelfs manipulatie.
- Bewustzijn van online gevaren. Mediawijsheid helpt je om bewust te worden van, en te beschermen tegen de gevaren van online activiteiten. Denk hierbij aan cyberpesten, phishing en identiteitsdiefstal.
- Verbeteren van media- en informatievaardigheden. Je leert handig te navigeren in het steeds veranderende media- en informatielandschap.
- Bevordering van democratie en burgerschap*: Mediawijsheid bevordert de democratie door mensen te begeleiden in het verantwoord en actief gebruiken van media en informatie. Tegelijkertijd ondersteunt het bij het maken van weloverwogen beslissingen en het uitoefenen van burgerschap.
* Lees ook onze Blog: Burgerschapsvorming - Dat kan ook creatief
Kortom, mediawijsheid is belangrijk omdat het je helpt verantwoord te handelen in een wereld waarin informatie en media overvloedig aanwezig zijn. In deze wereld wordt de vaardigheid om informatie kritisch te analyseren en te beoordelen steeds meer van belang.
Mediawijsheid is niet alleen een doel op zich; het is een middel tot zelfontplooiing, opleiding, vrije tijd, gezondheid, etc. Hierover verschaft het mediawijsheid competentiemodel inzicht. Bekijk de video.
Mediawijsheid in de klas
Je voelt 'm al aankomen; het onderwijs kan een belangrijke rol spelen in het bevorderen van mediawijsheid bij kinderen en jongeren:
- Integratie in het lesprogramma, waarbij kinderen en jongeren leren over verantwoord informatiegebruik, media-analyse en -evaluatie en online veiligheid.
- Leraren kunnen leerlingen begeleiden en ondersteunen in het verbeteren van hun mediavaardigheden en hen helpen bij het analyseren en beoordelen van media en informatie.
- Practicum: Leerlingen kunnen praktische activiteiten en opdrachten doen waarbij ze mediavaardigheden toepassen en versterken, zoals het analyseren en beoordelen van bronnen en het bepalen van hun betrouwbaarheid.
- Het onderwijs kan samenwerken met ouders en de gemeenschap om mediawijsheid te bevorderen bij kinderen en jongeren. Organiseer bijvoorbeeld samen activiteiten, wissel informatie uit, en versterk zo de rol ouders en verzorgers bij het bevorderen van mediawijsheid.
Bewerken en herkennen
Bij maX Music leren we kinderen en jongeren door zelf te doen. In onze mediawijsheid workshops zoals de Nepnieuws Workshop laten we deelnemers creatief werken met media rondom mediawijsheid thema's.
Zo leren ze enerzijds zelf de kunst van het bewerken, en anderzijds herkennen en filteren wat echt is en wat 'gekleurd'.
Bekijk hier al onze mediawijsheid workshops.
Maak je eigen mediawijsheid les
Voordat je een expert of workshop naar de school haalt, kun je zelf ook al aan de slag met mediawijsheid in de klas.
Jouw eigen mediawijsheid les zou kunnen bestaan uit verschillende activiteiten en gesprekken, gericht op het versterken van de mediawijsheid van jouw leerlingen. Denk aan de volgende lesonderdelen:
- Inleiding en definitie. Een introductie tot het begrip mediawijsheid, inclusief een definitie en uitleg van de belangrijkste begrippen.
- Analyse van media. De leerlingen krijgen de opdracht om media-uitingen te analyseren en te beoordelen op betrouwbaarheid, objectiviteit en bias. Gebruik hiervoor bijvoorbeeld onze gratis lesbrief over nepnieuws.
- Vergelijken van bronnen. Leerlingen leren hoe ze verschillende bronnen kunnen vergelijken en analyseren op betrouwbaarheid en betrouwbaarheid.
- Verantwoord online gedrag. Leerlingen leren over verantwoord online gedrag, inclusief het beschermen van persoonlijke informatie en het voorkomen van online gevaren zoals cyberpesten en phishing.
- Creatief en kritisch denken. Leerlingen leren hoe ze creatief en kritisch kunnen denken over media en informatie en hoe ze deze kunnen toepassen in hun dagelijks leven.
Netwerk mediawijsheid
maX Music maakt deel uit van Netwerk Mediawijsheid dat bestaat uit meer dan duizend organisaties die proberen de mediawijsheid in Nederland te vergroten
Dit zijn onder meer bibliotheken, culturele instellingen, mediacoaches, lesmateriaalontwikkelaars, educatieve uitgeverijen, onderzoeksinstituten, ict-bedrijven, mediaproducenten en -platformen, onderwijsinstellingen en zorg- en welzijnsorganisaties.
Netwerk Mediawijsheid is in 2008 opgericht door het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.
Week van de mediawijsheid
Het Netwerk mediawijsheid organiseert jaarlijks meerdere campagnes zoals de Week van de mediawijsheid en de media ukkie dagen. Door heel Nederland worden er dan activiteiten georganiseerd door de aangesloten organisaties.
De Week van de Mediawijsheid van 2023 had als thema #hierniet en ging over het stimuleren van online pro-sociaal gedrag. Lees meer over de week van de mediawijsheid.
Media Ukkie Dagen
Van 5 t/m 12 april 2024 vragen we aandacht voor mediawijsheid in de opvoeding van kinderen van 0 t/m 6 jaar. We willen allemaal dat kinderen gezond opgroeien met media. We zoeken steeds naar een gezonde balans tussen mediagebruik / stilzitten actief bezig zijn.
maX Music zet hiervoor creatieve workshops in waarbij jonge kinderen zelf actief aan de slag gaan met media zoals Stop Motion. Hierbij zitten ze zeker niet stil, maar maken ze fysieke opstellingen.
Neem contact op
Ben je wat wijzer geworden door deze blog?
Hopelijk heb je nu wat handvatten om met mediawijsheid aan de slag te gaan in jouw klas.
Wij denken graag met je mee. Neem contact met ons op voor meer informatie of advies op maat.
Bellen is vaak het snelst (én het leukst) op +31 (0)85-2016684.
Mediawijsheid met de cultuurkaart
maX Music is Cultuurkaart acceptant. Dit betekent dat je als middelbare of mbo school een deel van mediawijsheid workshopkosten of zelfs het complete bedrag kunt betalen met deze kaart die je bij het CJP kunt aanvragen.
Lees ook onze blog over de cultuurkaart.
